Ο Πέλεκυς του Αρκαλοχωρίου

Πηγή: el.wikipedia.org

Πελέκεως μαρτυρία.                                                                            Η μοίρα του ηττημένου.  

Ο μπρούτζινος διπλός πέλεκυς, βρέθηκε στο σπήλαιο του Προφήτη Ηλία στο Αρκαλοχώρι  της Κρήτης από τον  Σπυρίδωνα Μαρινάτο το 1934. 

Δεν υπάρχει αναφορά για τη Χρονολόγηση του ευρήματος.

Το κείμενο καταγράφει,  την κατά το έθος εκείνης της εποχής, μοίρα του ηττημένου.

Μέσα από αυτό αναδεικνύεται, η του εξουσιασμού αντίληψη στα χρόνια των Μινωιτών.

Μελετήσαμε τις φωνητικές αξίες στο υπάρχον κείμενο. Το κατανοήσαμε, το διαβάσαμε,   αποδώσαμε το νόημά του στην νεοελληνική γλώσσα και το προσεγγίσαμε φιλοσοφικά.

   

Μορφοποίηση των φωνητικών αξιών του κειμένου.

Οι  φωνητικές αξίες σύμφωνα με τη δική μας προσέγγιση καταχωρούνται ως εξής:

ΚΑ—ΡΗ—ΝΤΑ—Ι—ΚΟ—ΝΑ—Ι—ΜΑ—ΤΕ—Ι—ΝΤΟ—ΜΑ—ΝΑ—ΚΗ—ΡΑ

Η γλώσσα του είναι, Έλλην λόγος, Αρχαΐζων τυπικού Μινωικού  κειμένου γραμμικής Α γραφής. Η γραμματική δομή του κειμένου είναι μεικτή. Αναγνωρίζονται σε αυτό λέξεις, του Ποντιακού λόγου, της Δωρικής των Ελλήνων Μακεδόνων ντοπιολαλιάς και της Κλασσικής Ελληνικής Γραμματείας.

Η εκφορά των λέξεων και των ρηματικών τύπων, διέπεται από τους Γραμματικούς κανόνες του  Ποντιακού λόγου, της Μακεδονικής ντοπιολαλιάς  και της Κλασσικής Ελληνικής Γραμματείας.

Απόδοση κειμένου:

ΚΑΡΗ  ΝΤΑΙΚΟΝ  ΝΑΕΙ  ΜΑΤΕΕΙ  ΝΤΩΜΑΝ  ΝΑΚΗ  ΡΑ

Νεοελληνική ερμηνεία:

Την κεφαλήν στερεώνει επί της κορυφής πασσάλου  (νόμος ατίμωσης της  εικόνας του προσώπου) κυλίει αυτήν στην προσπάθεια του να ενεργήσει χτύπημα στο τριχωτό επί της κεφαλής του επιφανούς που σκότωσε νεκρού.

Πίνακας ανάλυσης κατά λέξη του κειμένου.

Γραμματικά στοιχεία

Κάρη, ουσ. θηλ. γένους, Δωρικά κάρα, Ιωνότροπα κάρη, ερμ. η κεφαλή, μτφ. η κορυφή τινός πράγματος

Νταϊκόν, τρίτο πρόσωπο ενεστώτα του ρήματος, νταϊκώνω-νταϊκώνου, της Δωρικής των Μακεδόνων ντοπιολαλιάς, στον ποντιακό λόγο το ίδιο ρήμα, ταϊκώνω, ερμ. καρφώνω σταθερά επί κορυφής πασσάλου κεφαλή ζώου ή ανθρώπου. Επί πράγματος, στερεώνω κάτι ψιλά και σε περίοπτη θέση, στηρίζω γενικώς το κάθε τι και νταϊκώνομαι στηρίζομαι.

Νάει, τρίτο πρόσωπο ενεστώτα του ρήματος, νάω, ερμ. κλώθω, περιστρέφω, κυλίω.

Ματέει, τρίτο πρόσωπο ενεστώτα του ρήματος ματέω-ματεύω, ερμην, ζητώ, αναζητώ, επιζητώ, αγωνίζομαι να πράξω τι, εξετάζω, ερευνώ.

Ντώμαν, ουσ. ουδετέρου γένους, του Ποντιακού λόγου, ντώμαν ή ντώγμαν,  ερμην. το πλήγμα, το κτύπημα, το σημείο του πλήγματος επί του σώματος.

Νάκη, δοτική ενικού του ουσ. νάκη, ερμην. δέρμα δασύμαλλο κυρίως αιγών και προβάτων, αλλά μτφ. και το τριχωτό της κεφαλής του ανθρώπου ως δασύμαλλο σημείο του σώματος.

Ρα, προσαγορευτικό, Ρα, ο Θεός, στην Δωρική Μακεδονική ντοπιολαλιά, Ρα, ο επιφανείς κύριος ως προσομοίωση της εικόνας του θεού. <<Έλα Ρα>>, προσκλητική προσφώνηση της Μακεδονικής ντοπιολαλιάς για την κάθε προσωπικότητα.

Φιλοσοφική προσέγγιση   

Ο πέλεκυς του Αρκαλοχωρίου, έμβλημα δύναμης και ισχύος. Για τον καλλιεργητή και το ναυπηγό πολυεργαλείο δημιουργικό, στα χέρια του μαχητή όμως φονικότατο όπλο είναι.

Δεν αρκεί η δι’ αυτού θανάτωση του αντιπάλου, ο διασυρμός του νεκρού, (κύριο χαρακτηριστικό της αγριότητας εκείνων των καιρών). Αποκόπτει από το σώμα την κεφαλή του ηττηθέντος και σε περίοπτη θέση έκθεμα αυτή επί πασσάλου.

Εικόνα τρομακτική, ( ως πρακτική όμως διαδικασία εξουσιασμού απόλυτη και σαφής).

Προσοχή σε αυτά που εξουσιάζω, η τύχη του διεκδικητή, έκθεμα επί πασσάλου. <<Για την τιμή της ύπαρξης μου υπάρχω και γι’ αυτά που διαφεντεύω μάχομαι>>. Κι εμείς σήμερα προσπαθούμε να κατανοήσουμε η ύπαρξη της βεντέτας πού έχει τις ρίζες της.

Η αθέτησή του λόγου και η άνανδρος συμπεριφορά πάντα έχουνε ένα τίμημα.

Στις μέρες μας στην Κρήτη το λένε βεντέτα και στον Πόντο μά® ( μήνη έναντι ανάνδρου συμπεριφοράς ).

 Αξίζει να αναφέρω την παρακάτω ιστόριση.

Ο  Κάρανος, βασίλεψε στα χρόνια του μύθου στην Άνω Μακεδονία, το βασίλειο του η Ελλειμιώτιδα γη. Συγκρούεται με τους γείτονες του Εορδαίους και τους κατανικά. Η σύγκρουση είναι φονικότατη. Εορτάζοντας τα επινίκια, οι μαχητές του αποκόπτουν εξακόσιες κεφαλές νεκρών Εορδαίων και τις στερεώνουν επί των δοράτων αυτών αφού πρώτα τα έχουν μπήξει στη γη. Οι γιορτές κράτησαν μέχρι αργά τη νύχτα και επάνω στο μεθύσι τους ξέχασαν να αποκαθηλώσουν τα κρανία των νεκρών.

 Ο Δίας από αυτή την ασέβεια θύμωσε πολύ. Μεταμορφώνεται σε λιοντάρι, ορμά επάνω στους μεθυσμένους Ελειμιώτες και κατασπαράζει πολλούς από αυτούς. Ο βασιλιάς κατανοώντας την ασέβεια των μαχητών του με Νόμο απαγόρευσε από εκείνη τη νύχτα το διασυρμό των ηττημένων δια αυτού του τρόπου.

Ίσως το έθιμο αυτό ήρθε στην Κρήτη από τους Δωριείς εποίκους της. Ο συγκεκριμένος πέλεκυς μπορεί να αποτελεί  όπλο Δωριέων μαχητών της Κρήτης που ελέγχουν τα χρόνια εκείνα την περιοχή του Αρκαλοχωρίου.

Την ιστόριση αυτή ως Μακεδόνας τη γνωρίζω από τις έρευνές του μύθου στον τόπο μου.

Ο πέλεκυς όμως με τα γραφόμενα επ’ αυτού, μαρτυρεί ότι και πέραν του Μακεδονικού χώρου αυτή τη διαδικασία υπάρχει ως έθος.

Οι ερυθρόδερμοι της βορείου Αμερικής ενεργούν και αυτοί κατά τον ίδιο τρόπο αποκόπτοντας τμήμα του τριχωτού του κρανίου του σκοτωμένου ως τρόπαιο, κοσμώντας με αυτό το δόρυ τους.

Κάποιοι ερευνητές τους θέλουν ως Μινωίτες, αν αυτό  μπορεί να είναι αληθές, τότε η συνήθεια αυτή κρατά  από τα χρόνια του μύθου και στις κοινωνίες αυτών που σήμερα αποκαλούνται Ινδιάνοι στην Αμερική. 

Ίσως η έκθεση σε περίοπτη θέση εισόδου, κρανίου κυρίως κερασφόρου κεφαλής ζώου, το τυπικό εκείνης της εποχής να θυμίζει στις μέρες μας παραλλαγμένη ως ένδειξη του <<εδώ διαφεντεύω εγώ και η κεφαλή του κάθε εισβολέα>> έκθεμα επί της εισόδου μου.