Η ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΣΠΗΛΙΟΥ

(υπάρχει βίντεο)

Η πινακίδα του Δισπηλιού της Καστοριάς.

Προσεύχομαι για την καθημερινότητά μου.

Είναι το πρώτο γραπτό κείμενο της Ευρώπης και βρέθηκε το 1992, σε ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στον παραλίμνιο οικισμό, του Δισπηλιού Καστοριάς της Ελλάδας.

Χρονολογείται το 5500 π.Χ.

Εικόνα της πινακίδας

Το κείμενο είναι μία προσευχή για κάποιο Θεό της εποχής εκείνης.

Μέσα από αυτό αναδεικνύεται, η δια της προσευχής επαφή με το Θείο.

Με την αναγνώριση των φωνητικών αξιών της πινακίδας, ασχολήθηκε ο καθηγητής αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Νικόλαος Χουρμουζιάδης.

Το πινάκιο των ιδεογραμμάτων της πινακίδας παραθέτουμε.

Τα ιδεογράμματα όπως τα ταξινόμησε ο καθηγητής Χουρμουζιάδης.

Ο πίνακας αντιστοιχιών των χαρακτήρων των ιδεογραμμάτων της Γραμμικής Α, όπως τα ταξινόμησε ο καθηγητής Χουρμουζιάδης.

Η Διεθνής Ακαδημία Προγονικού Λόγου, – ο Μινωίτης Σαρπηδών- και με το Διευθυντή της κ. Ιωάννη Χαμιζίδη, μελετήσαμε τις φωνητικές αξίες στο υπάρχον κείμενο ως έχει. Το κατανοήσαμε, το διαβάσαμε, αποδώσαμε το νόημά του στη νεοελληνική γλώσσα, το προσεγγίσαμε φιλοσοφικά και το μελοποιήσαμε.

Αναγνώριση των φωνητικών αξιών του κειμένου.

Αντιστοίχιση των ιδεογραμμάτων του κειμένου σύμφωνα με τον παρά πάνω πίνακα των φωνητικών αξιών του Χουρμουζιάδη.

E- ro- e- di- re- si- du- no- ma- k- e-ro- ra- pa- ko- to- ro do- su- ka- ta

Μορφοποίηση των φωνητικών αξιών του κειμένου.

Οι φωνητικές αξίες κατά τη δική μας αντίληψη μορφοποιούνται, ως εξής:

e-ro e-di-re si-du no ma-k, e-ro ra pa ko-to-ro do-su ka ta

Απόδοση κειμένου

Ερώ, εντηρέν και σίντους νοώ μακράν, ερώ, ρα πα κουτουρού να δώσω κάτ’ τάμαν.

Η γλώσσα του είναι, Έλλην λόγος, Αρχαΐζων τυπικού Μακεδονικού κειμένου. Η γραμματική δομή του κειμένου είναι μεικτή. Αναγνωρίζονται σε αυτό λέξεις, του Ποντιακού λόγου, του Μακεδονικού Δωρικού λόγου και της Κλασσικής Ελληνικής Γραμματείας.

Η εκφορά των λέξεων και των ρηματικών τύπων, διέπεται από τους Γραμματικούς κανόνες του Ποντιακού λόγου, του Δωρικού λόγου και της Κλασσικής Ελληνικής Γραμματείας.

Νεοελληνική ερμηνεία

Επιθυμώ, πλαγίως ενεργούντα και άρπαγες να τους νιώθω μακριά από εμένα, επιθυμώ βεβαίως και χωρίς προσχεδιασμό να δώσω κάτι ως τάμα (για την Θεία προστασία).

Πίνακας ανάλυσης κατά λέξη του κειμένου.

Ανάγνωση Ποντιακή Νεοελληνική απόδοση

φθογγογραμμάτων απόδοση και ερμηνεία

από Χουρμουζιάδη

ero Ερώ, Επιθυμώ,

edire εντηρέν πλαγίως ενεργούντα

sidu και σίντους και άρπαγες

no νοώ να τους νιώθω

mak μακράν, μακριά από εμένα,

ero ερώ επιθυμώ

ra ρα βεβαίως

pa πά και

kotoro κουτουρού χωρίς προσχεδιασμό

dosu να δώσω να δώσω

ka κάτ’ κάτι

ta τάμαν. ως τάμα (για την

Θεία προστασία).

Γραμματικά στοιχεία

Ero-ερώ (εράω), πρώτο πρόσωπο ενικού αριθμού ενεστώτα του ρήματος εράω-ερώ, ερμηνευόμενο: επιθυμώ, έντονα ποθώ.

Edire-εντηρέν, αιτιατική ενικού αριθμού του Ποντιακού επιθέτου εντηρές-σα-εν, ερμηνευόμενο: ένοχον νόμον τηρώ, επιλήψιμη διαδικασία εφαρμόζω, ο έμμεσος, ο πλάγιος, ο από δίπλα τρόπος.

sidu-σίντους, αιτιατική πληθυντικού αριθμού του ουσιαστικού σίντης το μετέπειτα σίντωρ, ερμηνευόμενο: κλέφτης, άρπαγας, καταστροφικός, αρπακτικό σαρκοβόρο θηρίο, εξ ου και το ρήμα σίνομαι, αλλά και Σίντιες οι παλαιοί κάτοικοι της Λήμνου, οι οποίοι ήταν πειρατές και σίντης ο πυτιοκάμτης από το μύθο του θυσέα.

no-νοώ, πρώτο πρόσωπο ενικού αριθμού του ρήματος νοώ, ερμηνευόμενο: διά του νού αντιλαμβάνομαι, στοχάζομαι, εννοώ, κατανοώ, νιώθω, εξ ου και τα ουσιαστικά νόηση, νόημα.

mak-μακράν, επίρρημα από την ρίζα μακ-μακεδνός-(μάκος)μήκος-μακρύς, ερμηνευόμενο: μακριά από εμένα, σε μεγάλη απόσταση.

Ero-ερώ (εράω), πρώτο πρόσωπο ενικού αριθμού ενεστώτα του ρήματος εράω-ερώ, ερμηνευόμενο: επιθυμώ, έντονα ποθώ.

ra-ρα(άρα), εγκλιτικό μόριο αντί του άρα, το συναντάμε στον Όμηρο και σε τραγικά χωρία, ερμηνευόμενο: συνεπώς, βεβαίως, επομένως.

pa-πά, τελικός σύνδεσμος του Ποντιακού λόγου. Το πα έχει τη θέση στον λόγο ως επιτακτικό (και) στο εν λόγω κείμενο που είναι προσευχή ο επικαλούμενος επιτακτικά ομολογεί για τα Θεία δώρα.

kotoro-κουτουρού, επίρρημα, από τα ουσιαστικά κότον-ο αγαθός στην προαίρεση και ροή-κίνηση προς μία κατεύθυνση, αγαθή ροή σκέψεων έχων, ερμηνευόμενο: χωρίς στοχασμό, με αγαθή προαίρεση, χωρίς προσχεδιασμό-προγραμματισμό, απερίσκεπτα.

dosu-δόσω, πρώτο πρόσωπο μέλλοντα ενεργητικής φωνής του ρήματος δίδωμι-δίδω, κατά τη Μακεδονική εκφορά του λόγου, ερμηνευόμενο: παρέχω, δωρίζω, χαρίζω.

ka-κατ’ (κάτι), κάτ’ ποσοτικό επίρρημα του Ποντιακού λόγου, ερμηνευόμενο: κάτι λίγο ή και πολύ ποσοτικά, ανάλογα με την διάθεση.

ta-τάμαν, ονομαστική ενικού αριθμού του ουσιαστικού τάμα, ερμηνευόμενο: αφιέρωμα στον Θεό σε ανταπόδοση της ζητούμενης χάρης.

Φιλοσοφική προσέγγιση

Το 1932 ο καθηγητής αρχαιολογίας Αντώνης Κεραμόπουλος, όταν ανακάλυψε τον λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού Καστοριάς, δεν φανταζόταν, ότι μετά από εξήντα χρόνια, το 1992 ένας άλλος καθηγητής αρχαιολογίας ο Νικόλαος Χουρμουζιάδης με τους συνεργάτες του, στον ίδιο χώρο θα ανέσυρε από το βούρκο της λίμνης το αρχαιότερο γραπτό εύρημα της Ευρώπης.

Συμμετέχοντας στις εκεί ανασκαφικές εργασίες και ο καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Νίκολαος Μουτσόπουλος, είναι αυτός που με τα χέρια του ανέσυρε την σανίδα από το βούρκο και μας παρέδωσε αυτό το πολύ σημαντικό για την ανθρωπότητα εύρημα.

Η χρονολόγηση του το κατατάσσει ως το αρχαιότερο κείμενο της Ευρώπης. Το κείμενο χαράχτηκε 5500 χρόνια π.Χ. σύμφωνα με τους ειδικούς.

Είναι μια προσευχή από τα βάθη του χρόνου που μαρτυρεί, θρησκευτικότητα και πίστη στο Θεό.

Οι άνθρωποι της εποχής εκείνης είναι ικανοί να κατασκευάζουν πλεούμενα, άρα έχουν ναυτική γνώση.

Χαράζουν γράμματα, αυτό σημαίνει υπάρχει σύστημα επικοινωνίας δια του γραπτού λόγου.

Προσεύχονται, άρα δέχονται ανώτερες ουράνιες δυνάμεις και προσφέρουν σε αυτές τάματα.

Στην ηθική τους οι δολοπλόκοι δεν έχουν θέση και την συναναστροφή τους απεύχονται. Άρα ως κοινωνία υπάρχουν με κανόνες συμπεριφοράς και με αξίες.

Η κοινωνία τους στο σύνολό της μάλλον δεν είναι απολύτως χριστή, εφ’ όσον και άρπαγες υπάρχουν που δρουν μέσα σε αυτή.

Η κατοικία τους εν’ μέσω των υδάτων για ασφάλεια και προστασία. Άρα γνωρίζουν την οικοδομική τέχνη, εξειδικευμένη μάλιστα με πασαλόμπηξη.

Η τέχνη του ψαρέματος είναι μια γνωστή διαδικασία.

Το ψάρι αποτελεί μέρος της διατροφής τους και ίσως να γνωρίζουν τη μαγειρική τέχνη αλλά και τη διατροφική αξία της πρωτεΐνης.

Ο τρόπος γραφής τους είναι ποιητικός.

Έχει μέτρο, τονισμό, λυρικότητα και δύναται να μελοποιηθεί.

Οι γραμματικοί χαρακτήρες ως χαράγματα που υπάρχουν στην πινακίδα, είναι προάγγελος και απαρχή του Δωρικού Μακεδονικού Αλφαβήτου, που μας παρέδωσε τους γραφικούς χαρακτήρες της γραφής μας, την συντακτική δομή και τη φωνητική των ρημάτων.

Ταξιδεύοντας στο χρόνο του μύθου

Ταξιδεύοντας στο χρόνο του μύθου που μέρος του πλέον η πινακίδα σε ιστορική αλήθεια τον μετέτρεψε, με οδηγό την παλιά μας έκφραση:

”ο οδηγός προς την αλήθεια η των ονομάτων επίσκεψη”,

του Πελασγού το διάβα που δεν είναι κάποιος κλώνος του Ελληνικού γένους, αλλά είναι το ίδιο το Ελληνικό γένος, ας αναζητήσουμε.

Πως προσδιορίζεται ο Πελασγός.

Ο πελόμενος (ηλιοκαιόμανος) και εις τον άς (οίκο) άγων το γέννημαν (παραγωγή καρπών, αυτά που γεννά η γη). Είναι αυτός που ηλιοκαίγεται στην ύπαιθρο, στο χωράφι και όταν παράγει γέννημα, καρπό, τον μεταφέρει και τον αποθηκεύει στο σπίτι του. Είναι ο καλλιεργητής της γης.

Στα χρόνια του κατακλυσμού ο αυτόχθονας Πελασγός γίνεται Δευκαλίωνας (Δ-ευ-κ-αλ-ι-ω-ν): διαχειρίζεται ευφυώς τον κατακλυσμό και επί της άλς ιστάμενος τον ωκαιανόν νέμεται.

Αναγκάζεται πλέον να ζει εν μέσω υδάτων πλεοναζόντων. Δύο είναι οι τρόποι αντιμετώπισης των νερών, ή τα αποφεύγεις ανεβαίνοντας να ζήσεις σε ψηλότερα μέρη, ή συμβιβάζεσαι με αυτά και ζεις επάνω σε αυτά.

Ο Πελασγός που εκτός της καλλιέργειας της γης έχει και ποίμνια, αναγκάζεται να ανέβει σε υψηλοτέρα μέρη. Πρέπει όμως να προστατευθεί ο ίδιος και το ποίμνιό του από τα καιρικά φαινόμενα. Για τον λόγο αυτό καταφεύγει στα γραίκ (ευρύστομα ευμεγέθη σπήλαια).

Ο διαβιών πλέον στα γραίκ Πελασγός, Γραικός μετονομάζεται.

Αφού οι ποιμένες κατακλύσουν τα γραίκ και γίνονται πολλοί, το πόλισμα το οποίο μορφοποιούν Γραικία ονομάζεται.

Μα και το Λατινικό Greccia αυτό προσδιορίζει, μας ονομάζει ”γη των ποιμένων”.

Και μία ενδιαφέρουσα σημείωση στην Κρήτη το γραίκ, το μονόχωρο από ξερολιθιά θολωτό κατασκεύασμα ορεινής διαβίωσης το αποκαλούν Μητάτο. Ενδιαφέρον ακούγεται, σε έναν παλιό μύθο μας παραπέμπει, αυτόν της Αριάδνης και του Θησέα, μήπως σε ένα πολυδαίδαλο γραίκ- μητάτο να ζούσε ο Μινώταυρος;

Ο Γραικός περιφέρεται βόσκοντας τα ζωντανά του και ζει μέσα σε εύφορες ορεινές κοιλάδες, τις λάχειες. Ο βιών στις λάχειες Γραικός, (βιώ + λάχος) Βλάχος το προσονύμι του.

Στη Βλάχικη ντοπιολαλιά, οι Βλάχοι αυτοπροσδιορίζονται Αρμούν = ( αραία + μένω). Στην χαραία (στην ύπαιθρο) μένω και περιφέρομαι, άκρως Ελληνικό.

Τα νερά χαρακώνουν την επιφάνεια του Ελλαδικού χώρου, όσο σκληρός και αν είναι στην στρωματογραφία του.

Τα σχηματιζόμενα Σελ (στιγμιαίοι χείμαρροι) μορφοποιούν ρυάκια και ποταμούς, όταν υπάρχει διέξοδος προς την θάλασσα καλώς, όταν όμως οι λάχειες (εύφορες εν μέσω των ορέων κοιλάδες) κατακλύζονται από νερά τότε καινούργια έλη και λίμνες μορφοποιούνται.

Μία λίμνη που εν μέσω των ορέων ίσταται-υπάρχει, μόνον με ένα όνομα μπορεί να ονοματισθεί: Ορεστιάς ή Ορεστιάδα, η εν μέσω των ορέων ιστάμενη συγκέντρωση των νερών του κατακλυσμού.

Έτσι ονοματίζεται και η στην Δυτική Μακεδονία εν μέσω των ορέων λίμνη της Καστοριάς.

Οι δε κάτοικοι που οικούν περί αυτήν Ορέσται, αλλά και το όνομα Ορέστης αυτό προσδιορίζει, αυτός που επί των ορέων ίσταται, ζει και υπάρχει.

Πέριξ αυτής έλη, ρηχά νερά βάθους ενός ή δύο ή και κατά τόπους περισσοτέρων μέτρων. Η γη εκλείπει, λιγοστεύει, η προστασία από τα καιρικά φαινόμενα αλλά και από τα άγρια θηρία εξαναγκάζουν ομάδες Πελασγών να αλλάξουν τρόπο ζωής.

Από τα πέριξ δάση ξυλεύουν πασσάλους και επί των ελών πόλισμα-οικισμό μορφώνουν.

Όπως ανάφερα παραπάνω ο Πελασγός έχει γίνει πλέον Δευκαλίων, και μπορεί να διαχειρίζεται τα νερά για να ζήσει.

Ο εν μέσω των Σελ (χειμάρρων – ποταμών) και ελών ιστάμενος (Σελ + έλος), ΣΕΛΛΟΣ αυτοπροσδιορίζεται.

Είναι η ομάδα των αυτοχθόνων Πελασγών που ζει επί των υδάτων και τρέφεται από αυτά.

Και σήμερα υπάρχουν πολιτείες Σελλών σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Τα ντοκιμαντέρ των λαών της Ανατολής μας το έχουν κάνει γνωστό.

Ένας τέτοιος οικισμός και στον προϊστορικό χώρο της Ορεστίδος-Ορεστιάδας λίμνης της Καστοριάς.

Το κέδρο το ξύλο του νερού. Η ρητίνη του δεν επιτρέπει την σήψη. Αυτός είναι και ο λόγος που οι πρόγονοί μας τα πλοία τους τα κατασκεύαζαν από κέδρο κυρίως.

Ας ανατρέξουμε πάλι στον μύθο.

Τα κατακλυσμιαία φαινόμενα σιγά σιγά λιγοστεύουν και κάποια στιγμή εκλείπουν. Η εξ ουρανού παροχή υδάτων είναι πλέον ασυνεχής, τα Σελ (στιγμιαίοι χείμαρροι) σιγά σιγά στεγνώνουν, οι ποταμοί γαληνεύουν, τα νερά λίγο λίγο υποχωρούν.

Εν μέσω των Σελ ξεπροβάλλει και αναδύεται ο λάας-λας-λίθος (ορεινός όγκος).

Η εν μέσω των (Σελ) αναδυόμενη (Λας) γη-χώρα, Σελλάς και οι κάτοικοι αυτής Σέλλανες.

Όταν το (Σ) απαλείφεται και γίνεται δασεία η χώρα η υπάρχουσα ως πέτρα εν μέσω των (Σελ και των ελών) Ελλάς και οι κάτοικοι αυτής Ελλάνιοι-Έλλανες-Έλληνες.

Ας μην σκοτιζόμαστε να ψάχνουμε Ελλήνων φύλλα κατά καιρούς διάφορα που εγκαταστάθηκαν στην γη μας. Λίγο τον μύθο αν αγγίξουμε αυτός απλόχερα θα μας παραδώσει την ιστορία μας, που είναι χαμένη στα βάθη του χρόνου.

Η άνω Μακεδονία του τότε, σήμερα Δυτική Μακεδονία, κρατά στα χέρια της ένα κομμάτι της ιστορίας της Ευρώπης στον χρόνο, δια της πινακίδας του Δισπηλιού.

Εμένα που θεία οικονομία προίκισε

την πινακίδα του Δισπηλιού ν’ αγγίξω

την γνώση της πανευτυχής

ως Μακεδόνας πρώτον και ως Έλλην,

του κειμένου τούτου την ερμηνεία

στους συντοπίτες μου Ευρωπαίους χαρίζω.

Τα κλειδιά που ξεκλειδώσανε το κείμενο, η Δωρική των Μακεδόνων ντοπιολαλιά και ο της Ανατολής λόγος που σήμερα Ποντιακή διάλεκτος λέγεται..