Εικόνα εγκαταλελειμμένου Τεμένους
Περιηγητού καταγραφές.
Εν εγκαταλείψει Ιερό Τέμενος.
Η πινακίδα βρέθηκε στην Πύλο της Μεσσηνίας, Ελλάδα.
Χρονολογείται το 1400 πΧ.
Δεν έχουμε απεικόνιση του πρωτοτύπου, ούτε στοιχεία για το πότε βρέθηκε και από ποιους, προς το παρών.
Το κείμενο καταγράφει εικόνες εγκατάλειψης Ιερού Τεμένους και τα ανάμεικτα συναισθήματα του περιηγητή.
Μέσα από αυτό αναδεικνύεται, η εξειδικευμένη αρχιτεκτονική γνώση κατασκευής Ιερών και η έντονη θρησκευτικότητα του περιηγητή.
Παράθεση των φωνητικών αξιών όπως αναγνωρίστηκαν και αποδόθηκαν φωνητικά από τους Βέντρις-Σάνντγουικ :
WA NA KA TE RO TE ME NO TO SO JO PE MA RA WE KE SI JO TE ME NO TE RE TA O TO SO PE MA TO SO DI TE RE TA WO RO KI JO NE JO E RE MO TO SO JO PE MA
Μελετήσαμε τις φωνητικές αξίες στο υπάρχον κείμενο ως έχει. Το κατανοήσαμε, το διαβάσαμε, αποδώσαμε το νόημά του στην νεοελληνική γλώσσα και το προσεγγίσαμε φιλοσοφικά.
Μορφοποίηση των φωνητικών αξιών του κειμένου.
Οι φωνητικές αξίες κατά τη δική μας αντίληψη μορφοποιούνται ως εξής:
WANA-KA-TERO-TEMENO-TOSOJO-PEMA-RAWE-KESIJO-TEMENO-TERETAO-TOSO-PEMA-TOSODI-TERETA-WORO-KIJO-NEJO-EREMO-TOSOJO-PEMA
Η γλώσσα του είναι, Έλλην λόγος, Αρχαΐζων τυπικού Μινωικού κειμένου. Η γραμματική δομή του κειμένου είναι μεικτή. Αναγνωρίζονται σε αυτό λέξεις, του Ποντιακού λόγου και της Κλασσικής Ελληνικής Γραμματείας.
Η εκφορά των λέξεων και των ρηματικών τύπων, διέπεται από τους Γραμματικούς κανόνες του Ποντιακού λόγου και της Κλασσικής Ελληνικής Γραμματείας.
Απόδοση κειμένου:
Βάνα κα, τερώ το τέμενος, τόσον για ποίμαν, ράβω την κεσιάν
του τεμένους, τεριατεμένον. Τόσον ποίημα τοσόντι τερετά χώρον
κιχίον (κιχίου) νέγιον ( νέον, νηγάετον) έρεμον, τόσον για
ποίημαν.
Νεοελληνική ερμηνεία:
Το σκέφτομαι κοιτάζω το τέμενος, τόσο (τέτοιου μεγέθους)
κατασκεύασμα, ψάχνω του βωμού την κόγχη του τεμένους, είναι κατασκευασμένη. Τόσο (τέτοιου μεγέθους) κατασκεύασμα μεγάλο όντως
για ψαλμούς χώρος, άφωνος νέος ( νεοφτιαγμένος), έρημος. Τόσο (τέτοιου μεγέθους) κατασκεύασμα.
Κατά λέξη ανάλυση του κειμένου.
WANA-KA-TERO-TEMENO-TOSOJO-PEMA-RAWE-KESIJO-TEMENO-TERETAO-TOSO-PEMA-TOSODI-TERETA-WORO-KIJO-NEJO-EREMO-TOSOJO-PEMA
α/α | Ανάγνωση Φθογγογραμάτων ventris-chadwick | Ποντιακή Απόδοση | Νεοελληνική Απόδοση και Ερμηνεία |
1 | WANA | Βάνα | Το σκέφτομαι |
2 | KA | κα | |
3 | TERO | τερώ | κοιτάζω |
4 | TEMENO | το τέμενος, | το τέμενος, |
5 | TOSOJO | τόσον για | τόσο (τέτοιο σε μέγεθος) |
6 | PEMA | ποίμαν, | κατασκεύασμα, |
7 | RAWE | ράβω | ψάχνω |
8 | KESIJO | την κεσιάν | του βωμού την κόγχη |
9 | TEMENO | του τεμένους, | του τεμένους, |
10 | TERETAO | τεριατεμένον. | είναι κατασκευασμένη. |
11 | TOSO | Τόσον | Τόσο (τέτοιο σε μέγεθος) |
12 | PEMA | ποίημα | κατασκεύασμα |
13 | TOSODI | τοσόντι | μεγάλο όντως |
14 | TERETA | τερετά | για ψαλμούς |
15 | WORO | χώρον | χώρος, |
16 | KIJO | κιχίον (κιχίου) | άφωνος |
17 | NEJO | νέγιον ( νέον νηγάετον) | νέος ( νεοφτιαγμένος) |
18 | EREMO | έρεμον, | έρημος |
19 | TOSOJO | τόσον για | Τόσο (τέτοιο σε μέγεθος) |
20 | REMA | ποίημαν. | κατασκεύασμα. |
Γραμματικά στοιχεία
Wana-βάνα, πρώτο πρόσωπο ενικού αριθμού του Ποντιακού ρ;hmatow βάνα, το μετέπειτα βάζω. Στο κείμενο μαζί με το επίρρημα κα-κάτω ερμηνεύεται: βάζω κάτω τη σκέψη μου, το σκέφτομαι.
Ka-κα , τοπικό επίρρημα ερμηνευόμενο: κάτω, κάτω ριγμένο στη γη, (βάνα κα)-βάζω κάτω τις σκέψεις μου.
Tero-τερώ ρ. του ποντιακού λόγου ερμηνευόμενο: τηλε ελέπω, ορώντας μακρυά, βλέπω κοιτάζοντας, κοιτάζω, βλέπω έχοντας εικόνα μπροστά μου, από αυτό προέρχεται το μετέπειτα στην Μακεδονική ντοπιολαλιά τηρώ-βλέπω.
Temeno-τέμενος ονομαστική ενικού αριθμού του ουσιαστικού τέμενος, ερμηνευόμενο: ιερό οικοδόμημα, ναός θεών.
Tosojo-τόσον για, ονομαστική ενικού αριθμού ουδετέρου του επιθέτου τόσος-τόση-τόσον ερμηνευόμενο: τέτοιος κατά το μέγεθος και το θαυμαστικό του ελληνισμού της ανατολής το μόριο (για) το χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα στην πόλη. Το θαυμαστικό (για) έμεινε στις εκφράσεις μόνο της Πόλης μέχρι και τα σήμερα. Οι Κωσταντινουπολίτες το χρησιμοποιούν καταχρηστικά ακόμα και τώρα στον λόγο τους, π.χ. πάμε για, πονάω για, πλήρωσε για. Με την προσθήκη αυτή προσδίδουν μεγαλύτερη αξία στην δράση ή στο ενεργόν υποκείμενο.
Pema-ποίμαν ονομαστική ενικού του ουσιαστικού ποίμαν-κατασκεύασμα από το ρήμα ποιώ-κατασκευάζω, ερμηνευόμενο: αυτό που ήδη έχει κατασκευασθεί, το κατασκευασμένο, το έργο χειρών.
rawe-ράβω ρήμα του Ποντιακού λόγου, αραεύω ή αράβω-ράβω, ερμηνευόμενο: ψάχνω ερευνώ. Από αυτό προέρχεται και το σε διάφορες ντοπιολαλιές αραδώ-ψάχνω.
Kesijo-κεσιάν, αιτιατική ενικού αριθμού του Ποντιακού ουσιαστικού κε®ιά-κόγχη: εσοχή φύλαξης πολύτιμων πραγμάτων εν προκειμένω η κόγχη του βωμού, το θυσιαστήριο.
temeno-τεμένους , γενική ενικού αριθμού του ουσιαστικούς, τέμενος: ιερός χώρος ναός.
tereta-τεριατεμένον ονομαστική ενικού αριθμού του ουδετέρου του επιθέτου τεριατεμένος-τσα-ον, ερμηνευόμενο: αυτός που ήδη έχει στηθεί, ο κατασκευασμένος.
Toso-τόσον ονομαστική ενικού ουδετέρου του επιθέτου τόσος-τόση-τόσον, ερμηνευόμενο: τόσο σε μέγεθος.
pema-ποίμαν ονομαστική ενικού αριθμού του ουσιαστικού, ποίμαν-ποίημαν, από το ρήμα ποιώ, ερμηνευόμενο: κατασκεύασμα, ολοκληρωμένο έργο.
Tosodi-τοσόντι από την έκφραση, (τόσον όντι) ερμηνευόμενο: μεγάλο όντως, τέτοιο στο μέγεθος όντως πράγματι.
Tereta-τερετά τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού ενεστώτα του ρήματος τερετώ-τερετίζω: κελαηδώ, τραγουδώ ψάλω ύμνους, και τερέτισμα το κελάηδημα ο ψαλμός το τραγούδισμα.
Woro-χώρον αιτιατική του ουσιαστικού χώρος: η έκταση του αντικειμένου, ο περίκλειστος χώρος, ο εσωτερικός όγκος του οικήματος.
Kijo-κιχίον ονομαστική ενικού ουσιαστικού κιχίον, από την άκλητη ρήση κίχ, ερμηνευόμενο: κρατώ τον ήχον, χωρίς καμιά λέξη, άφωνα, σιωπηλά, κίχιον-ο άφωνος χώρος, ο από σιωπή σκεπασμένος.
Nejo-νέγιον (νηγάτεον), ονομαστική ενικού ουδετέρου γένους του Ποντιακού επιθέτου Νέγιος-νέος, νέγια-νέα, νέγιον-νέον, ερμηνευόμενο: ο μικρός, ο νέος, επί οικοδομήματος το νεοκατασκευασμένο.
Eremon-έρεμον ονομαστική ενικού αριθμού του επιθέτου της Ποντιακής έρεμος-έρημος, ερμηνευόμενο: εγκαταλελειμμένος, ερειπωμένος.
Tosoja- τόσον για , ονομαστική ενικού αριθμού ουδετέρου του επιθέτου τόσος-τόση-τόσον ερμηνευόμενο: τέτοιος κατά το μέγεθος και το θαυμαστικό του ελληνισμού της ανατολής το μόριο (για) το χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα στην πόλη. Το θαυμαστικό (για) έμεινε στις εκφράσεις μόνο της Πόλης μέχρι και τα σήμερα. Οι Πολίτες το χρησιμοποιούν καταχρηστικά ακόμα και τώρα στον λόγο τους, π.χ. πάμε για, πονάω για, πλήρωσε για. Με την προσθήκη αυτή προσδίδουν μεγαλύτερη αξία στην δράση ή στο ενεργόν υποκείμενο.
pema- ποίμαν ονομαστική ενικού αριθμού του ουσιαστικού, ποίμαν-ποίημαν, από το ρήμα ποιώ, ερμηνευόμενο: κατασκεύασμα, ολοκληρωμένο έργο.
Φιλοσοφική προσέγγιση
Ο συντάκτης του κειμένου αυτού, είναι ένας περιηγητής και ίσως προσκυνητής Ιερών τόπων.
Προσερχόμενος σε ένα Ιερό Τέμενος, κατασκευασμένο πρόσφατα, το βρίσκει έρημο και εγκαταλελειμμένο.
Μένει έκθαμβος από τις κτηριακές εγκαταστάσεις του Ναού και απορεί, τέτοιο κατασκεύασμα πως είναι έρημο και χωρίς Ιεροφάντες και Ιέρειες.
Μπαίνει μέσα, ψάχνει τον βωμό, θέλει να δει αν υπάρχει, τον βρίσκει και αναφωνεί:
Τέτοιος χώρος φτιαγμένος για ψαλμούς, αίνους, ύμνους και να μένει έρημος και άφωνος, δεν μπορώ να το καταλάβω.
Έντονα συναισθήματα η εικόνα της εγκατάλειψης του δημιουργεί. Η θρησκευτικότητα του διεγείρει την ψυχή του, μελαγχολεί και λυπάται για την κατάντια της εγκατάλειψης αυτού του Ιερού Τεμένους.
Τι άραγε να προκάλεσε αυτή την εγκατάλειψη και ερημοποίηση αυτού του λαμπρού τεμένους;
Πόλεμος, θανατικά, μετεγκατάσταση, κάτι άλλο; Το κείμενο δεν αναφέρει τα αίτια.
Σίγουρα ο Ναός δεν είναι βεβηλωμένος και συλημένος είναι όμως έρημος και εγκαταλελειμμένος.